De baars leeft verspreid over bijna heel Europa en Noord-Azi�, in meren, plassen, moerasland, rivieren en brakwater. De vissen paaien van maart tot juni in zeer ondiep water; zij leggen soms wel 200.000 eieren in lange netvormige linten. De jonge roofvis zwemt vaak in scholen en zoekt zijn prooi, die hij opzuigt met zijn uitstulpbare bek, langs de oever of bij de bodem. Als de baars ouder wordt komt hij vaker solitair voor in dieper water.

De baars is ook een van de eerste vissen die nieuw aangelegde wateren koloniseert. In voedselarme wateren (vennen en zandafgravingen) is de baars samen met de blankvoorn de dominante vissoort. De baars is een zichtjager en heeft dus helder water nodig. Hij leeft in het algemeen in scholen van enkele tientallen dieren van ongeveer gelijke grootte. In deze scholen kan een enorme voedselnijd optreden waarbij een vermeende prooi door de hele school tegelijk wordt bejaagd.

Rond het begin van de vorige eeuw was de baars nog veel belangrijker in het ecosysteem. Rond Woerden vingen hengelaars in enkele uren 40 � 50 pond baars met een gemiddeld gewicht van ongeveer een kilo. In het ongestoorde ecosysteem, zoals dat ook op Ierse meren wordt benaderd domineren baars en snoek en zijn brasems en voorns veel schaarser.

De baars is ondanks zijn stekels een gewilde prooi van de snoek. Baarzen staan evenals snoeken bekend om hun kannibalisme. In de zomer komen vaak erg grote scholen met jonge baars voor die voor hun wat oudere soortgenoten een gewilde prooi vormen. Ook dan jaagt de baars vaak groepsgewijs op de opgejaagde visjes.

De baars is een erg smakelijke vis. In de vijftiger en zestiger jaren van de twintigste eeuw werd in het IJsselmeer erg veel baars door beroepsvissers en hengelsporters gevangen. Ook in het buitenland is de baars een gewilde consumptievis. Baars voor consumptie meenemen is buiten de grote rivieren en het IJsselmeer niet echt aan te raden omdat hij vrij langzaam groeit en er na het fileren maar weinig vis overblijft.